Evet arkadaşlar son zamanlarda biyolojiyi sıklıkla takip edenler için CRISPR teknolojisi nedir, nasıl çalışır ve uygulamasında neler hesaplanır gibi ayrıntılara değinen bir yazı hazırladım umarım beğenirsiniz.
CRISPR Nedir?
CRISPR bakterilerde doğal bir savunma mekanizması olarak bulunan CAS9'u baz alan, içerisinde bir rehber RNA ve DNA parçası bulunduran bir vektörle uygulanan bir teknolojidir.
CAS9 Nedir?
CAS9 temel olarak bakterilere saldıran virüslerin genetik yapısının belirlenmesi, parçalanması ve yeni genetik yapının bakterilerin gen hafızasına eklenmesine yarayan bir enzimdir.
CRISPR Teknolojisi İle Oluşabilecek Komplikasyonlar Nelerdir?
CRISPR teknolojisi için öncelikle karşımıza çıkan problem insan genomu hakkındaki kısıtlı bilgimiz. DNA basitçe vücudun talimat listesi gibidir ve eğer vücuda uygulayamayacağı bir talimat verirseniz kanserin yani diğer hücrelere saldıran ve çoğalan hücrelerin çıkması olasılığı çok yüksektir çünkü vücut bu işlevi yerine getirmeye çalışacaktır. Bir diğer problem ise vektörün uygulanırken başarılı olmasını sağlayan faktörler şimdi o faktörlere değineceğiz.
Vektörlerin Başarılı Olmasını Sağlayan Faktörler
Genetik Formülün İyi Hesaplanması
Bu en önemli aşamalardan birisidir ve komplikasyon hesaplarının çok doğru şekilde hesaplanması gerekir çünkü bu genetik sentezin istenen hedefi yapamama, kansere sebebiyet verme gibi olasılıkları mevcuttur. Bunlara ek olarak taşınacak vektörün de doğru şekilde ayarlanıp istenen genetik verilerin ve rehberlik yapacak rehber RNA'nın çok iyi ayarlanması gerekir.
İstenen Bölgeye Doğru Ulaşım
Vücudun istenen ve doğru bölgesindeki hücrelere erişim ve o hücreler üzerinde değişikliğe neden olmak en önemli hedeflerden birisidir eğer vektör istenen bölgeye ulaşamazsa işlem başarısız olur.
Bağışıklık Faktörünü Hesaplama
Bağııklık hücrelerinin bu vektöre karşı savaş açmasını engelleyecek nitelikte ve hızda bir vektör yollaması yine önemli şeyler arasındadır.
Hangi Yolla Uygulanacağının Kararının Verilmesi
Bütün bu yöntemler en etkili şekilde embriyoya uygulanabilir fakat günümüzde erişkin bir vücuda da CRISPR teknolojisi uygulanabilir ve bunun iki yolu vardır
1) Ağızdan Alınarak
İlgili vektörlerin oral yolla vücuda verilmesi şeklinde hazırlanan bu yöntem çok etkili olmamakla beraber ulaşma şansı düşüktür
2) Hücreyi Direkt İlgili Gen Bölgesine Vererek
İlgili değiştirilmiş özelleştirilmiş hücreyi direkt ilgili gen bölgesine aktararak o hücrenin çoğalmasına ve diğer hücreleri kendisi gibi yapmasını sağlayarak (Bu çok daha başarılı bir yöntemdir).
Günümüzde Süper İnsan Projesi Yakın Mıdır?
Teorik olarak insanlara çok daha zeki bir beyin, ileri düzeyde dayanıklılık ve ileri düzeyde uzuv yenileme özelliği, çok yüksek ağırlıkları kaldırabilme gibi özellikler verilebilir ancak bunlar çok ciddi genetik değişikliklerdir ve henüz bilim bu kadar yüksek özellikli bir genom değişikliğine hazır değil çünkü olası komplikasyonları bırakın daha ilgili ve gerekli genlerin çalışma mekanizması hakkında çok kısıtlı bilgimiz bulunmakta ancak bilim adamları hızla bu teknoloji üzerinde ilerlemektedir.